…niech żyje nam! Wieża sto kolejnych lat! – Setna rocznica powstania pierwszej wieży kontroli lotniska

1920 rok to wciąż czas tzw. bohaterskiego rozwoju lotnictwa, a pierwsza wieża wyglądała bardziej jak składzik narzędziowy na szczudłach, niż faktyczny budynek, ale to właśnie od niej, wraz z podpisaniem dokumentów zlecających jej budowę 25 lutego 1920 roku, zaczęła się historia kontroli lotniska jaką znamy.

W 1920 roku Croydon Airport było głównym lotniskiem Londynu. Znane dziś wszem i wobec Heathrow powstało dziewięć lat później, a dziś nieodległe od stolicy Wielkiej Brytanii Gatwick, Stansted i Luton działają odpowiednio od 1933, 1946 i 1938 roku.

W piśmie przewodnim określającym wymiary i budowę pierwszej wieży założono, że okna mają znajdować się na każdej ścianie, poziom operacyjny miał znajdować się na wysokości 4,5 metra, a w oknach znajdować się miały żaluzje – już od pierwszej wieży pamiętano o tym prostym wynalazku, choć zdarzało się, że w późniejszych projektach go brakowało. Zaprojektowano również wskaźnik wiatru i niezależną wentylację, pojawił się też balkon. Wieżę oddano do użytku w 1928 roku.

Fragment pisma zlecającego budowę wieży kontroli lotniska w Croydon.
Koloryzowane zdjęcie pierwszej wieży kontroli lotniska w Croydon, lata 20 XX wieku.
Lotnisko Croydon tuż przed wojną, 1938 rok.

W tamtym czasie kontrola lotniska bardziej zbliżona była do dzisiejszego AFISu, czyli lotniskowej służby informacji powietrznej, dostępnej na niektórych mniejszych lotniskach, gdzie pełna kontrola ruchu lotniczego nie jest konieczna. Kontrolerzy podawali pilotom informacje o ruchu statków powietrznych i dane meteorologiczne. Sama kontrola ruchu lotniczego dopiero wówczas raczkowała, a jej gwałtowny rozwój, jak i całego lotnictwa, przyniosła druga wojna światowa.

Dziś lotnisko Croydon jest już dawno nieczynne, zamknięto je w 1959 roku, ale wciąż istnieją budynki dawnego terminala pasażerskiego.

A poniżej to już lokalna strefa nostalgii, czyli okazja do zobaczenia Biodra przy pracy na starej wieży kontroli ruchu lotniczego w Krakowie. Ostatnie zdjęcie to nowa wieża, dla kontrastu. Miałem przyjemność obsłużyć ostatnią operację lotniczą obsługiwaną przez starą wieżę, było to 29.01.2018 roku. Może i stary budynek blednie w porównaniu do nowego, ale miał swój niepodrabialny klimat.

Kategorie: